Współcześnie metrykalia parafii gródeckiej są złożone w archiwach w Warszawie, Krakowie i we Lwowie. Spowodowane jest to następstwami ustaleń w Teheranie, Jałcie i Poczdamie w wyniku których, po drugiej wojnie światowej, Polska utraciła Kresy Wschodnie. Utracono również zasoby tamtejszych archiwów, w tym metrykaliów z Gródka. To, czego nie udało się przewieźć przez ludność czy księży na ziemie powojennej „Polski”, pozostało w granicach ZSRR a obecnie Ukrainy.
Posiadane przez Archiwum Główne Akt Dawnych zbiory ksiąg dotarły do Polski pod koniec lat 40. na fali dokonującej się wówczas tzw. „akcji repatriacyjnej”. Władze ówczesnej Ukraińskiej SSR przekazały z wielkim szumem propagandowym oficjalnie część ksiąg metrykalnych. Przekazały je na zasadzie swoiście pojmowanej „dobrej woli”. Niestety sam zbiór Polska otrzymała niepełny i bardzo zniszczony.
Największy zasób metrykaliów z Kresów Wschodnich a zwłaszcza archidiecezji lwowskiej posiada tzw. Archiwum Baziaka. Stało się to dzięki staraniom Kościoła w pozyskaniu zgody władz sowieckich na przewiezienie archiwaliów w granice powojennej Polski. Stało się to w dniu 13 czerwca 1946 roku. Przywiezione ze Lwowa materiały archiwalne i biblioteczne umieszczono w klasztorze karmelitów trzewiczkowych w Krakowie, w podziemiach plebanii parafii pw. Serca Pana Jezusa w Tarnowie oraz w klasztorze bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. W 1956 roku archiwalia umieszczono w Ośrodku Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Tam dokonano wstępnego opracowania zbiorów oraz wykonano mikrofilmy części zasobu. Podczas prac porządkowych zauważono znaczące braki w zasobie w porównaniu ze stanem sprzed 1939 roku. W 1979 roku archiwalia przewieziono do Kurii Archidiecezjalnej w Lubaczowie. W latach 1995–2012 archiwum znajdowało się w Krakowie przy ul. Kanoniczej 13. Zgodnie z umową z 2012 roku zawartą między metropolitą lwowskim abp. Mieczysławem Mokrzyckim a rektorem Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie ks. prof. dr hab. Władysławem Zuziakiem zasób archiwum złożono na zasadzie depozytu w budynku uniwersytetu i tam znajduje się do dzisiaj.
To czego w latach po II wojnie światowej nie przewieziono w nowe granice, przejęli Sowieci i obecnie znajduje się w archiwach Ukrainy.
Zasoby ukraińskie i polskie udostępnili jako pierwsi mormoni na stronie https://www.familysearch.org/pl/, dzięki czemu w jednym miejscu można przeglądać metrykalia dotyczących jednej parafii znajdujących się w obu państwach. Następnie swój zasób umieściło na swojej stronie Archiwum Główne Akt Dawnych. Od 2022 r. swoje metrykalia udostępnia Centralne Historyczne Archiwum Państwowe we Lwowie. Z parafii gródeckiej niedostępne pozostały już tylko lata 1929-1937.
Miejmy nadzieję, że do tego grona wkrótce dołączy Archiwum Baziaka ze Lwowa, które ma metrykalia także po 1937 roku.
Wgląd w księgi metrykalne parafii Gródek Jagielloński
1. Bez wychodzenia z domu
Użyte skróty:
AGAD – Archiwum Główne Akt Dawnych, posiada cenne pierwopisy, strona ze skanami ksiąg:
http://www.agad.gov.pl/inwentarze/KLwo301new.xml
FS – Family Search, strona ze skanami ksiąg z Archiwum Głównego Akt Dawnych oraz Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego ze Lwowa:
https://www.familysearch.org/search/catalog/268538?availability=Family%20History%20Library Podczas poszukiwań na stronie Family Search odnalazłem błędnie przyporządkowane do parafii grekokatolickiej z Gródka księgi urodzeń parafii rzymsko-katolickiej. Uwzględniłem je w poniższej tabelce. Są to lata 1864-1872 (tylko wsie przynależne) oraz 1863-1872, 1872-1879 i 1879-1888 (tylko Gródek).
CHAP – Centralne Historyczne Archiwum Państwowe we Lwowie, posiada księgi od 1816 r., głównie odpisy, strona ze skanami:
https://tsdial.archives.gov.ua/index16.html
Przewodniki po archiwum:
http://doliniany.stronazen.pl/wp-content/uploads/katalog-archiwum-lwowskiego.pdf
http://doliniany.stronazen.pl/2019/07/05/wglad-w-ksiegi-parafii-grodek-jagiellonski/przewodnik_cpahul_ua-1/przewodnik_CPAHUL_ua-1
http://doliniany.stronazen.pl/wp-content/uploads/F.-618-op.-2-2019.pdfF. 618 op. 2 (2019)
Urodzenia:
Lata skrajne |
wgląd |
oznaczenie AGAD, FS lub CHAP |
uwagi |
---|---|---|---|
1640 – 1680 |
AGAD FS |
364 765899, 2328821 |
cała parafia |
1680 – 1720 |
AGAD FS |
365 765899, 2328821 |
cała parafia |
1720 – 1741 |
AGAD FS |
366 2328821 |
cała parafia |
1741 – 1769 |
AGAD FS |
337 765899, 2328817 |
cała parafia |
1761 – 1777 |
AGAD FS |
338 765899, 2328817 |
cała parafia |
1770 – 1784 |
AGAD FS |
339 765900, 2328818 |
cała parafia |
1785-1833 |
AGAD FS |
367 2328822 |
tylko Lubień |
1785-1833 |
AGAD FS |
368 2328822 |
tylko Uherce |
1785-1833 |
AGAD |
369 |
tylko Brundorf |
1785-1833 |
AGAD |
371 |
tylko Ebenau |
1785-1833 |
AGAD |
372 |
tylko Czerlany, Artyszczów i Małkowice |
1785-1833 |
AGAD |
373 |
tylko Doliniany i Popiele, |
1787-1833 |
AGAD FS |
370 2328822 |
tylko Burgthal i Haliczanów |
1785-1833
|
AGAD FS |
340, 341, 342, 343, 344 765900, 2328818, 2328822 |
tylko Gródek |
1816-1821 |
FS CHAP |
2386971 912, 914, 915, 916, 917 |
cała parafia |
1823-1828 |
FS CHAP |
238697 918, 919, 920 |
cała parafia |
1830-1840 |
FS CHAP |
2386971 921, 922, 922, 923, 924, 925 |
cała parafia |
1833–1858 |
AGAD FS CHAP |
345, 347 2328819, 2386972 922, 923, 924, 925, 926, 927,930, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 937, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945 |
cała parafia |
1851-1862 |
AGAD FS |
346, 1607 765902, 2328819 |
tylko Gródek |
1859-1865 |
FS CHAP |
2386973, 765901 947, 949, 950, 951, 952 |
cała parafia |
1863-1872 |
FS |
2063543 |
tylko Gródek |
1864-1872 |
FS |
2063544 |
tylko wsie |
1867-1871 |
FS CHAP |
2386973, 2395110 952, 2159 |
cała parafia |
1872-1879 |
FS |
2063545 |
tylko Gródek |
1872-1886 |
AGAD FS |
348 2328819 |
tylko wsie |
1873-1875 |
FS CHAP |
2395110 2159 |
cała parafia |
1874 |
AGAD CHAP |
347 2159 |
cała parafia |
1876-1891 |
FS CHAP |
2395111, 2395112 2163, 2164, 2165, 2166 |
cała parafia |
1879-1888 |
FS |
2063545 |
tylko Gródek |
1886-1904 |
FS CHAP |
2398691 2611 |
tylko Czerlany i Uherce |
1886-1912 |
FS CHAP |
2395675 2370 |
tylko Doliniany |
1888-1897 |
FS CHAP |
2395656 2349 |
tylko Gródek |
1893 |
FS CHAP |
2395111 2164 |
cała parafia |
1895 |
FS CHAP |
2395111 2164 |
cała parafia |
1896 |
FS CHAP |
2395112 2163 |
cała parafia |
1897-1904 |
FS CHAP |
2395657 2351 |
tylko Gródek |
1896-1900 |
FS CHAP |
2395111 2163, 2167 |
cała parafia
|
1901-1907 |
FS CHAP |
2395657 2352, 2355 |
cała parafia |
1905-1909 |
FS CHAP |
2395657 2354 |
tylko Gródek |
1909-1926 |
FS CHAP |
2680 |
tylko Gródek |
1907-1913 |
FS CHAP |
23956582355 2356 |
cała parafia |
1914-1928 |
CHAP |
2658, 2659 |
cała parafia |
Śluby:
Lata skrajne |
wgląd |
oznaczenie AGAD, FS lub CHAP |
uwagi |
---|---|---|---|
1662-1754 |
AGAD FS |
364, 365, 366 765899, 2328821 |
cała parafia |
1755-1816 |
AGAD FS |
349 765902, 2328819 |
cała parafia |
1785-1833 |
AGAD FS |
350, 351, 352 2328822 |
tylko Gródek |
1785-1833 |
AGAD FS |
367 2328822 |
tylko Lubień |
1785-1833 |
AGAD FS |
368 2328822 |
tylko Uherce |
1785-1833 |
AGAD |
373 |
tylko Doliniany |
1785-1833 |
AGAD |
371 |
tylko Ebenau |
1786-1833 |
AGAD |
372 |
tylko Czerlany, Artyszczów i Małkowice |
1787-1833 |
AGAD FS |
370 2328822 |
tylko Burgthal |
1788-1833 |
AGAD FS |
369 2328822 |
tylko Brundorf |
1816-1821 |
FS CHAP |
765902, 2386971 912, 913, 914, 915, 916, 917 |
cała parafia |
1823-1828 |
FS CHAP |
2386971 918, 919, 920 |
cała parafia |
1830-1865 |
FS CHAP |
2386971, 2386972, 2386973 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 929, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 938, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 948, 949, 950, 951, 952 |
cała parafia |
1867 |
FS CHAP |
2386973 952 |
cała parafia |
1816-1874 |
FS CHAP |
2328820 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 929, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 938, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 948, 949, 950, 951, 952, 2159, 2144 |
cała parafia |
1833-1846 |
AGAD CHAP |
353 922, 923, 924, 925, 926, 927, 929, 931, 932 |
cała parafia |
1846-1863 |
AGAD |
354 |
tylko Gródek |
1846-1863 |
AGAD FS |
356 2328820 |
tylko wsie |
1864-1874 |
AGAD CHAP |
355 951, 952, 2159, 2144 |
cała parafia |
1868-1871 |
FS CHAP |
2395110 2159 |
cała parafia |
1873-1875 |
FS CHAP |
2395110 2144, 2159 |
cała parafia |
1874-1889 |
FS CHAP |
2395107 2144, 2159, 2165, 2166 |
cała parafia |
1876-1891 |
FS CHAP |
2395111, 2395112 2144, 2159, 2164, 2165, 2166 |
cała parafia |
1889-1904 |
FS CHAP |
2395656 2144, 2163, 2164, 2165, 2350, 2352 |
cała parafia |
1893 |
FS CHAP |
2395111 2164 |
cała parafia |
1895-1900 |
FS CHAP |
2395111 2163, 2164 |
cała parafia |
1901-1913 |
FS CHAP |
2395657, 2395658 2352, 2355, 2356 |
cała parafia |
1904-1921 |
CHAP |
2679 |
cała parafia |
1914-1928 |
CHAP |
2658, 2659 |
cała parafia |
Zgony:
Lata skrajne |
wgląd |
oznaczenie AGAD, FS lub CHAP |
uwagi |
---|---|---|---|
1771-1784 |
AGAD FS |
357 765900, 765903, 2328820 |
cała parafia |
1785-1833 |
AGAD FS |
361 765900, 2328821 |
tylko Zawidowice, Lubień, Drozdowice |
1785-1833 |
AGAD FS |
369 765900 |
tylko Brundorf |
1787-1833 |
AGAD FS |
370 765900, 2328822 |
Tylko Burgthal i Haliczanów |
1785-1833 |
AGAD FS |
371 765900, 2328822 |
tylko Ebenau |
1785-1833 |
AGAD FS |
372 765900, 2328822 |
tylko Czerlany, Artyszczów i Małkowice |
1785-1833 |
AGAD FS |
373 765900 |
tylko Doliniany |
1785-1833 |
AGAD FS |
368 2328822 |
Tylko Uherce |
1800-1833 |
AGAD FS |
358, 359 765903, 2328820, 2328822 |
tylko Gródek |
1816- 1821 |
FS CHAP |
2386971 912, 913, 914, 915, 916, 917 |
cała parafia |
1823- 1828 |
FS CHAP |
2386971 918, 919, 920 |
cała parafia |
1830-1840 |
FS CHAP |
2386971 921, 922, 923, 924, 925 |
cała parafia |
1833-1846 |
AGAD FS CHAP |
360 2328820, 765903 922, 923, 924, 925, 926, 927, 929, 931, 932 |
cała parafia |
1848-1884 |
FS CHAP |
765903, 2386972 931, 934, 935, 936, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 948, 949, 950, 951, 952, 2159, 2165, 2166 |
cała parafia |
1845-1855 |
AGAD FS |
362 765903, 2328821 |
tylko wsie |
1855-1891 |
AGAD FS CHAP |
363 2328821 942, 943, 944, 945, 946, 948, 949, 950, 951, 952, 2159, 2164, 2165, 2166 |
cała parafia |
1860-1865 |
FS CHAP |
2386973 948, 949, 950, 951, 952 |
cała parafia |
1867 |
FS CHAP |
2386973 952 |
cała parafia |
1868-1871 |
FS CHAP |
2395110 2159 |
cała parafia |
1870-1905 |
FS CHAP |
2395656 2348 |
tylko Gródek |
1873-1900 |
FS CHAP |
2395110, 2395111, 2395112 2159, 2163, 2164, 2165, 2166, 2167 |
cała parafia |
1901-1913 |
FS CHAP |
2395657, 2395658 2352, 2355, 2356 |
cała parafia |
1905-1933 |
CHAP |
2716 |
tylko Gródek |
1914-1928 |
CHAP |
2658, 2659 |
cała parafia |
2. Na miejscu
Archiwum abpa Eugeniusza Baziaka w Krakowie ul. Bobrzyńskiego 10 w Krakowie
Istnieją dwie możliwości dotarcia do metrykaliów:
a) Księgi do samodzielnego przeglądania są udostępniane bezpłatnie w formie mikrofilmów po uprzedniej telefonicznej rezerwacji czytnika mikrofilmów. Czas oczekiwania na czytnik mikrofilmów to ok. 8-9 miesięcy. Mikrofilmów nie trzeba zamawiać z wyprzedzeniem. Wydawane są od razu po zamówieniu.
b) Odpłatne poszukiwania genealogiczne. Szczegóły tej możliwości zostaną przedstawione po przesłaniu szczegółowego zgłoszenia według schematu: „Imiona i nazwiska osób poszukiwanych”, „dokładna bądź orientacyjna datę urodzenia/ślubu/zgonu”, „miejscowość/parafia rodzenia/ślubu/zgonu”. W wypadku poszukiwań osób objętych przepisami Ustawy o ochronie danych osobowych (czyli dotyczące osób żyjących), istnieje wymóg poświadczenia bezpośredniego pokrewieństwa z osobą poszukiwaną. W przypadku poszukiwania osób zmarłych wystarczy przesłać akt zgonu.
Zasób Archiwum Baziaka – Zespół LXIV Gródek Jagielloński
nr |
nazwa zespołu po polsku |
daty skrajne |
zakres |
Mf |
---|---|---|---|---|
1 |
wykaz urodzeń |
1792-1850 |
Gródek |
50(1) |
2 |
Księga Zapowiedzi |
1799-1826 |
Gródek + wsie
|
51(2) |
3 |
wykaz zgonów |
1826-1910 |
Gródek + wsie |
50(3), 51(3) |
3a |
Księga Zapowiedzi |
1827-1833 |
Gródek + wsie |
51(3a) |
4 |
Księga Zapowiedzi |
1833-1847 |
Gródek + wsie |
51(4) |
5 |
Księga Zgonów |
1844-1854 |
Gródek |
52(5) |
6 |
Księga Zapowiedzi |
1847-1858 |
Gródek + wsie |
51(6) |
7 |
wykaz urodzeń |
1851-1910 |
Gródek + wsie |
50(7) |
8 |
wykaz ślubów |
1851-1942 |
Gródek + wsie |
51(8) |
9 |
protokoły przedślubne |
1857-1860 |
Gródek + wsie |
51(9), 52 |
9a |
protokoły przedślubne |
1861-1866 |
Gródek + wsie |
51(9a), 52 |
10 |
Księga Zapowiedzi |
1858-1875 |
Gródek + wsie |
51(10),52 |
11 |
wykaz zapowiedzi |
1875-1944 |
Gródek + wsie |
52(11) |
12 |
wykaz urodzeń |
1893-1946 |
Gródek + wsie |
50(12) |
13 |
wykaz zgonów |
1894-1946 |
Gródek + wsie |
50(13), 51(13) |
14 |
Księga Zapowiedzi |
1897-1918 |
Gródek + wsie |
51(14), 52(14) |
15 |
Księga Urodzeń (brudnopis) |
1897-1909 |
Gródek + wsie |
52(15), 53(15) |
16 |
Księga Urodzeń (brudnopis) |
1906-1909 |
Gródek + wsie |
52(16), 53(16) |
17 |
Księga Urodzeń (brudnopis) |
1909-1913 |
Gródek + wsie |
53(17) |
18 |
Księga Urodzeń (brudnopis) |
1913-1916 |
Gródek + wsie |
53(18)
|
19 |
Księga Urodzeń (brudnopis) |
1917-1924 |
Gródek + wsie |
53(19) |
20 |
Księga Zapowiedzi |
1919-1938 |
Gródek + wsie |
53(20) |
21 |
Księga Urodzeń (brudnopis?) |
1924-1945 |
Gródek + wsie |
53(21), 54(21) |
21 |
Księga Zmarłych (brudnopis?) |
1941-1945 |
Gródek + wsie |
53(21), 54(21) |
22 |
Księga Chorych |
1932-1944 |
Gródek + wsie |
57(22), 58(22) |
23 |
Księga Zapowiedzi |
1938-1946 |
Gródek + wsie |
52(23) |
24 |
Księga Urodzeń |
1938-1942 |
Gródek + wsie |
54(24) |
25 |
Księga Urodzeń |
1938-1945 |
1938-1945 Burgthal, Stodółki 1938-1944 Ebenau 1938 Gródek, Brundorf, Czerlany, Doliniany, Popiele Drozdowice, Uherce
|
54(25) |
25 |
Księga Ślubów |
1938 |
Gródek + wsie |
54(25) |
25 |
Księga Zmarłych |
1938 |
Gródek + wsie |
54(25) |
26 |
Księga Urodzeń |
1938-1939 |
Gródek + wsie |
54(26) |
26 |
Księga Ślubów |
1938-1939 |
Gródek + wsie |
54(26) |
26 |
Księga Zmarłych |
1939 |
Gródek + wsie |
54(26) |
27 |
Księga Urodzeń |
1940 |
Gródek, Gródek, Czerlany, Doliniany, Popiele, Kiernica, Uherce, Zawidowie |
54(27) |
27 |
Księga Ślubów |
1940 |
Gródek + wsie |
54(27) |
27 |
Księga Zmarłych |
1940 |
Gródek, Czerlany, Ebenau, Stodółki, Uherce |
54(27) |
28 |
Księga Urodzeń |
1940-1942 |
1940-1941 Gródek, Czerlany, Burgthal 1941 Artyszczów, Brundorf, Drozdowice, Ebenau, Stodółki, Uherce 1940-1942 Doliniany |
54(28) |
28 |
Księga Ślubów |
1941 |
Gródek + wsie |
54(28) |
28 |
Księga Zmarłych |
1941 |
Gródek + wsie |
54(28) |
29 |
Księga Urodzeń |
1939, 1941-1946 |
Gródek + wsie |
54(29) |
30 |
wykaz ślubów |
1942-1946 |
Gródek + wsie |
51(30) |
31 |
Księga Urodzeń |
1941-1942 |
1940-1942 Czerlany 1941-1942 Gródek 1942 Artyszczów, Burgthal, Doliniany, Popiele, Ebenau, Stodółki, Uherce |
51(31) |
31 |
Księga Ślubów |
1942 |
Gródek + wsie |
51(31) |
31 |
Księga Zmarłych |
1942 |
Gródek + wsie |
51(31) |
32 |
Księga Urodzeń |
1943 |
Gródek + wsie |
54(32) |
32 |
Księga Ślubów |
1943 |
Gródek + wsie |
54(32) |
32 |
Księga Zmarłych |
1943 |
Gródek + wsie |
54(32) |
33 |
Księga Urodzeń |
1944 |
Gródek + wsie |
54(33) |
33 |
Księga Ślubów |
1944 |
Gródek + wsie |
54(33) |
33 |
Księga Zmarłych |
1944 |
Gródek + wsie |
54(33) |
34 |
Księga Urodzeń |
1945-1946 |
1945-1946 Gródek, Czerlany 1945 Doliniany, Artyszczów, Burgthal, Uherce, Stodółki, Ebenau |
54(34) |
34 |
Księga Ślubów |
1945-1946 |
Gródek + wsie |
54(34) |
34 |
Księga Zmarłych |
1945-1946 |
1945-1946 Gródek, Czerlany, Brundorf 1945 Doliniany, Czerlany, Artyszczów, Burgthal, Stodółki, Uherce |
54(34) |
35 |
spis parafian, wykaz rodzin |
1857-1955 |
miasto Gródek |
54(35), 55(35) |
36 |
spis parafian, wykaz rodzin |
1857-1955 |
Artyszczów, Brundorf, Drozdowice, Kiernica |
54(36), 55(36) |
37 |
spis parafian, wykaz rodzin |
1857-1955 |
Czerlany |
54(37), 55(37) |
38 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Przedmieście Czerlańskie |
54(38), 55(38) |
39 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Przedmieście Czerlańskie |
54(39), 55(39) |
40 |
spis parafian |
|
Gródek, Przedmieście Czerlańskie |
55(40), |
41 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Doliniany i Popiele |
55(41), 56(41) |
42 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Przedmieście Lwowskie |
55(42), 56(42) |
43 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Przedmieście Lwowskie |
55(43), 56(43) |
44 |
spis parafian |
|
Przedmieście Lwowskie |
55(44), 56(44) |
45 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Podgaj |
56(45), 57(45) |
46 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Podgaj |
56(46), 57(46) |
47 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Przedmieście Zastawskie |
56(47), 57(47) |
48 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Przedmieście Zastawskie |
56(48), 57(48) |
49 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Stodółki |
57(49) |
50 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Uherce |
57(50) |
51 |
spis parafian, wykaz rodzin |
|
Uherce |
57(51) |
52 |
spis parafian, wykaz rodzin |
1876-1944 |
Ebenau, Burgthal |
57(52) |
53 |
Księga Bierzmowanych |
1851-1922 |
Gródek + wsie |
57(53), 58(53)
|
54 |
Księga Obcych |
1910-1938 |
|
brak |
55 |
Metryki różne |
1925-1944 |
Gródek |
|
Pełen zasób Archiwum Baziaka tutaj: https://mega.nz/file/OKIFybKA#_Axtl6ZnkUbicaTqb5ZaWWpdm4zj2Rov3hF3Ao0zapc
Dziękuję Pani Ewie Marciniak za pomysł, na którym się wzorowałem.